32. Her bir fıkra ehadiyet mührünü göstermek için tek başına yeterli iken…

Lâsiyyemat mütalaasına kaldığımız yerden devam ediyoruz:

فإذا كانت كلُّ فقرة  her bir fıkra olduğunda  بانفرادها  tek başına  كافيةً  yeterli  لإظهار خاتم الأحدية  ehadiyet mührünü göstermek için  فكيف  nasıl olur  إذا اجتمعت  (bütün fıkralar) toplandığında  متداخلةً  iç içe geçmiş bir hâlde  متآخذة  el ele vererek  في فعالية واحدة  tek bir faaliyette.    

Her bir fıkra ehadiyet mührünü göstermek için tek başına yeterli iken, (bütün fıkralar) iç içe geçmiş bir hâlde ve el ele vererek tek bir faaliyette toplandığında nasıl olur?

İzah: Allahu Teâlâ ehadiyetinin mühürlerini mahlukatına vurmuş ve her mahluku varlığına ve birliğine bir delil yapmıştır. Bizler bu mühürlerin bir kısmını önceki derslerde mütalaa etmiştik.

Mezkûr fıkralardan her biri bir hâtem-i ehadiyet olup, Allah’ın varlığını ve birliğini ispata tek başına kâfidir. Her bir fıkra tevhidi ispata tek başına kâfi iken, bir de bütün fıkralar toplanıp birbirine kuvvet verse, artık tevhidi güneş gibi parlak bir surette ispat ederler.

ومن هذا ترى سرَّ  bundan sırrını görürsün  وَلَئِنْ سَاَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللّٰهُ  Andolsun, eğer onlara, “Gökleri ve yeri kim yarattı?” diye sorsan, elbette “Allah” derler (ayetinin)  أي  yani  إنَّ المنكِرَ المتعنّد  şüphesiz inatçı münkir  إذا سُئل منه  ondan sorulduğunda بتنبيه عقله  aklının tenbihiyle (aklını uyararak)  يضطر لأنْ يقول الله  Allah demeye mecbur kalır.

Bundan (şu ayetin) sırrını görürsün: “Andolsun, eğer onlara, ‘Gökleri ve yeri kim yarattı?’ diye sorsan, elbette ‘Allah’ derler.” Yani şüphesiz inatçı münkirden -aklının tenbihiyle- sorulduğunda “Allah” demeye mecbur kalır.

İzah: Allah’ın varlığı o kadar açıktır ki her kime, “Şu âlemi kim yarattı?” diye sorsanız -aklını hakem yapmak şartıyla- “Allah” demek zorunda kalır. Zira Allah’ın varlığı kabul edilmeden eşyanın varlığı izah edilemez. Eşyanın varlığını ve -önceki derslerde mütalaasını yaptığımız- eşyada görülen hâlleri izah etmek ancak Allah’a imanla mümkündür. İşte bu sırdan dolayı, en inatçı kâfire, “Kâinatı kim yarattı” diye sorsanız, ister istemez “Allah” demek zorundadır.

Bu hakikat Kur’an’ın çok ayetinde geçer. Mesela Ankebut suresinde şöyle buyrulur:

وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ   Andolsun ki eğer onlara sorsan   مَنْ نَزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً   gökten suyu kim indirdi   فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِ مَوْتِهَا   ve ölümünden sonra yeryüzünü o suyla kim diriltti   لَيَقُولُنَّ اللَّهُ   onlar elbette “Allah” derler. (Ankebut 63)

Başka bir ayet:

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَنْ خَلَقَهُمْ   Andolsun ki onlara, kendilerini kimin yarattığını sorsan,   لَيَقُولُنَّ اللَّهُ   onlar elbette “Allah” derler. (Zuhruf 87)

Başka bir ayet:

وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ   Andolsun ki eğer onlara sorsan   مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ   gökyüzünü ve yeryüzünü kim yarattı,   وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ   Güneş’i ve Ay’ı kim teshir etti   لَيَقُولُنَّ اللَّهُ   onlar elbette “Allah” derler. (Ankebut 61)

Başka bir ayet:

وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ   Andolsun ki eğer onlara sorsan   مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ   gökyüzünü ve yeryüzünü kim yarattı   لَيَقُولُنَّ  onlar mutlaka der ki   خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ  gökyüzünü de yeryüzünü de Aziz ve Alim (olan Allah) yarattı. (Zuhruf 9)

Bu ayetlerden anlaşılıyor ki -insan aklını ve vicdanını kaybetmemişse- Allah’ı inkâr edemez. Çünkü her varlık, kendine mahsus bir dille Allah demekte ve Allah’ın varlığını ispat etmektedir. Bu hakikati Lemaat Risalesi’nde mütalaa etmiştik. Lâsiyyemat Risalesi’nde de baştan beri bu hakikati konuşuyoruz. Asıl konuşacağımız yer ise inşallah Katre Risalesi.

Yazar: Sinan Yılmaz