On İkinci Söz | Risale İzah

On İkinci Söz

1. Kur’an-ı Hakîm’in hikmet-i kudsiyesi ile felsefe hikmetinin icmalen muvazenesi…

2. Amma o müzeyyen Kur’an ise şu musanna kâinattır. O hâkim ise…

3. Hem her biri birer harf-i manidar olan mevcudata “mana-yı harfî” nazarıyla…

4. İkinci Esas: Kur’an-ı Hakîm’in hikmeti, hayat-ı şahsiyeye verdiği terbiye-i ahlâkiye…

5. Üçüncü Esas: Hikmet-i felsefe ile hikmet-i Kur’aniyenin hayat-ı içtimaiye-i beşeriyeye…

6. Dördüncü Esas: Kur’an’ın bütün kelimat-ı İlahiye içinde cihet-i ulviyetini…

7. Birincisi: Bir sultanın iki çeşit mükâlemesi, iki tarzda hitabı vardır…

8. İşte bu iki temsilin dürbünüyle Kur’an’a bak. Ta ki i’cazını göresin ve kudsiyetini anlayasın…

9. Kur’an, ism-i a’zamdan ve her ismin a’zamlık mertebesinden gelmiş.

10. Hem bütün âlemlerin Rabbi itibarıyla Allah’ın kelamıdır…

11. Hem saltanat-ı âmme-i Sübhaniye hesabına bir hutbe-i ezeliyedir.

12. Hem rahmet-i vâsia-i muhita noktasında, bir defter-i iltifatat-ı Rahmaniyedir.

13. Hem uluhiyetin azamet-i haşmeti haysiyetiyle, başlarında bazen şifre bulunan bir muhabere mecmuasıdır.

14. Hem ism-i a’zamın muhitinden nüzul ile arş-ı a’zamın bütün muhatına bakan…

15. Eğer Kur’an’ın ism-i a’zamdan ve her ismin a’zamlık mertebesinden geldiğini…

16. Eğer şu Dördüncü Esasın kıymettar sırrını fehmettin ise…