13. Bil ki her şey üzerinde Ehad-ı Samed için bir sikke, bir hâtem, bir ayet…

Lâsiyyemat mütalaasına kaldığımız yerden devam ediyoruz:

اعلم أن للأحد الصمد  bil ki Ehad-ı Samed için vardır  على كل شيء  her şey üzerinde  سِكّةً وخاتما وآيةً بل آياتٍ  bir sikke, bir hâtem, bir ayet hatta ayetler  تشهد بأنه  şehadet eder ki o (yani her şey)  له  O’na aittir  وملكُه  ve O’nun mülküdür  وصُنعه  ve O’nun sanatıdır. 

Bil ki her şey üzerinde Ehad-ı Samed için bir sikke, bir hâtem, bir ayet hatta ayetler vardır. (Bütün bu sikke, hâtem ve ayetler) her şeyin O’na ait olduğuna, O’nun mülkü ve sanatı olduğuna şehadet eder.

İzah: Üstadımız, Allahu Teâlâ’yı Ehad ve Samed olmakla vasfetti.

Ehad: Allah’ın bir ve tek olmasıdır.

Samed: Hiçbir şeye muhtaç olmayıp her şeyin O’na muhtaç olmasıdır.

O hâlde Ehad-ı Samed demek: Tek olan, ortağı olmayan, her şeyin kendisine muhtaç olup kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan zat demektir.

Üstadımız kısaca “Allahu Teâlâ” deyip geçebilirdi. Ancak böyle yapmamış, Allah’ı Ehad-ı Samed olmakla vasfetmiş. Bunun sebebi şu: Üstadımız Allah’ı isim ve sıfatlarıyla tanıtıyor, en basit cümlelerde dahi marifetullah dersi yapıyor.

Burada dedi ki: Her şey üzerinde Ehad-ı Samed için bir sikke, bir hâtem, bir ayet hatta ayetler vardır

Sikke: Madenî paranın üzerine vurulan damgadır. Bu damgayla o paranın devlete ait olduğu ispat edilir.

Allahu Teâlâ her varlık üzerine kendine mahsus sikkesini vurmuştur. Bu sikkenin lisan-ı hâliyle, “Bütün eşya benimdir.” der.

Hâtem: Mühür demektir. Mühür eskiden imza yerine kullanılan küçük alettir. Padişah mühürlerini duymuşsunuzdur. Bir mektubun üzerine mührünü bastı mı o mühürden anlarsınız ki bu mektup padişaha aittir.

Zerreden şemse kadar her bir varlık da Allah’ın bir mektubu hükmündedir. Cenab-ı Mevla o mektuplar üzerine kendine has mührünü vurmuş ve bu mührün lisan-ı hâliyle, “Bütün mevcudat benimdir.” demiş.

Ayet: Kimsenin inkâr edemeyeceği alamet, işaret, nişan demektir. Her bir varlık Allah’ın vücub-u vücuduna ve vahdaniyetine bir ayettir. Kati bir şekilde ve inkârı mümkün olmayan bir kuvvetle Allah’ın varlığına şehadet eder.

Yazar: Sinan Yılmaz