23. Vazifesi cihetinden ona bak! Onu hakkın burhanı olarak görürsün…

Altıncı Reşhanın mütalaasına kaldığımız yerden devam ediyoruz:

فانظر اليه  ona (Hz. Muhammed (a.s.m.)’a) bak  من جهةِ وظيفته  vazifesi cihetinden  تره  onu görürsün (ne olarak görürsün)  برهانَ الحق  hakkın burhanı olarak  وسراجَ الحقيقة  hakikatin kandili olarak  وشمسَ الهداية  hidayetin güneşi olarak  ووسيلةَ السعادة  ve saadetin vesilesi olarak.

Vazifesi cihetinden ona bak! Onu hakkın burhanı, hakikatin kandili, hidayetin güneşi ve saadetin vesilesi olarak görürsün.

İzah: Efendimiz (a.s.m.)’ın “hakkın burhanı” olması aynı zamanda bir ayet mealidir. Risale-i Nurlarda birçok cümle vardır ki bir ayetin meali veya geniş tercümesidir. Nisa suresinde şöyle buyrulmaktadır:

يَا أَيُّهَا النَّاسُ  Ey insanlar!  قَدْ جَاءكُم بُرْهَانٌ مِن رَبِّكُمْ  Şüphesiz size Rabbinizden bir burhan gelmiştir. (Nisa 174)

Râzî Hazretlerinin beyanına göre, ayetteki burhan Hz. Muhammed (a.s.m.)’dır. Ona burhan denmesinin sebebi de hakkın hak ve batılın batıl olduğunu ispat etmesi ve hakkı göstermek için delil getirmesidir. Delil getirmek Efendimiz (a.s.m.)’ın sanatıdır. Bu yüzden ona “Burhan” denmiştir. (Tefsir-i Kebir)

Demek, Peygamberimiz (a.s.m.)’ın hakkın burhanı olması, hakkın hak olduğunu delillerle ispat etmesi ve hakkı ortaya çıkarmasıdır.

Hakkın burhanı olmasına şu mana da verilebilir:

Hak, Cenab-ı Hakk’ın bir ismidir. Dolayısıyla Hakk’ın burhanı olması Allah’ın delili olmasıdır. Allah’ın delili olması da iki manaya gelir:

1. Allah’ın varlığına ve birliğine bir delildir.

2. Ahirette Allah’ın lehinde, kulların aleyhinde bir delildir. Allah’ın hakkı bildirdiğine ve kendinden haberdar ettiğine dair kulları aleyhinde şehadette bulunur; bununla da Allah’ın bir burhanı olur.

Peygamberimiz (a.s.m.)’ın diğer bir vasfı “hakikatin kandili” olmasıdır. Bu vasfı şöyle tefekkür edebiliriz:

Birçok dâhi filozof gelmiş. Hepsi kendine göre, hakikatin yolunu keşfetmeye ve insanları hakikate çıkarmaya çalışmış. Aristo’dan Platon’a, Konfüçyüs’ten Descartes’a kadar, insanların en dâhileri kabul edilen bu kişiler âdeta ellerine bir kandil almış, insanları kendilerini takip etmeye davet etmiş ve onları hakikate ulaştıracaklarını vaat etmiş. Lakin hepsi sonunda batıl bataklığına saplanmış; hem kendileri helak olmuş hem de peşlerinden gidenler helak olmuş. Ne tabiileri kalmış ne de fikirlerini savunanlar…

Onlar böyle helak olurken ve helak ederken; bir zat daha çıkmış (a.s.m.), insanlara hakikatin yolunu göstermiş, o yolu aydınlatmış ve kim onun sözünü dinleyip o yoldan gitmişse hakikate ulaşmış. İşte yüz binler evliya ve asfiya ortada. O zattan aldıkları dersle hakikate ulaşmışlar, hakka vasıl olmuşlar.

Şimdi sorumuz şu:

— İnsanların en dâhileri kabul edilen filozofların yapamadığını bu zat (a.s.m.) nasıl yapmış?

Bu ancak onun risaletiyle izah edilebilir.

Peygamberimiz (a.s.m.)’ın diğer vasfı “hidayetin güneşi” olmasıdır. Nasıl ki güneş olmazsa insan karanlıkta kalır, önünü dahi göremez; aynen bunun gibi, Hz. Muhammed (a.s.m.) da olmazsa insan dalalet karanlığında kalır, hidayet yolunu bulamaz. Hidayete ancak o şems-i hidayet ile ulaşılır.

Peygamberimiz (a.s.m.)’ın mezkûr cümledeki son vasfı da “saadetin vesilesi” olmasıdır. Hem dünya saadetine hem de ahiret saadetine ancak ona tabi olmakla ulaşılır. Ona tabi olmayan, dünyada da bedbahttır, ahirette de bedbahttır.

Bu dersimizde bir cümlenin ve Efendimiz (a.s.m.)’ın dört vasfının mütalaasını yaptık. Hızlı okunduğu zaman kaybolan manalar, mütalaa edildiğinde ortaya çıkıyor ve insana göz kırpıyor. Bugünkü ödevimiz, Efendimiz (a.s.m.)’ın mezkûr dört vasfını tefekkür etmek olsun. Farklı misallerle Peygamberimizin hakkın burhanı, hakikatin siracı, hidayetin güneşi ve saadetin vesilesi olmasını tefekkür edelim. Manayı akla, kalbe ve latifelere işletelim.

Yazar: Sinan Yılmaz