21. Cemal ve kemal arasındaki fark

Soru: Risale-i Nurların çok yerinde “cemal-i İlahî” ve “kemal-i Rabbanî” ifadeleri geçiyor. Bu iki ifade arasındaki farkı izah eder misiniz?

El-cevap: Cemal-i İlahî, Allah’ın zatının güzelliği demektir. Bizler bu güzelliğin mahiyetini anlamaktan âciziz. Zira Allahu Teâlâ maddeden mücerred ve cisimden münezzehtir. İnsan ise maddeyle kaim ve cisimle mevcuttur. Maddeyle kaim olan insanın, maddeden mücerred olan bir güzelliği -hakkıyla- anlaması mümkün değildir. Zira insan maddeden mücerred düşünemez ve bildiği bütün güzellikler madde üzerinde gözüken güzelliklerdir.

Böyle bir insanın, maddeden ve cisimden münezzeh olan Allah’ın zatî güzelliğini idrak etmesi ve mahiyetini kavraması mümkün değildir. Ancak iman eder ve bilir ki:

Güzellik ancak güzelden gelir. Şu mahlukattaki eşsiz güzellikler Cemil-i Mutlak olan Allahu Teâlâ’nın güzelliğinin bir tecellisi ve binler perdelerden geçmiş zayıf gölgeleridir.

Kemal-i Rabbanî ise Allah’ın isim ve sıfatlarının kusursuzluğu ve bu isim ve sıfatlarda bir sınırın olmamasıdır. Mesela:

– Allah’ın iradesinin kayıtsız olması ve hiçbir şeyin bu iradeye müdahale edememesi.

– İlim sıfatının her şeyi ihata etmesi ve ona cehlin ârız olamaması.

– Kudretinin her şeyi kuşatması ve aczin ona ilişememesi.

– Her şeyi görmesi ve hiçbir şeyin nazar-ı şuhudundan gizlenememesi…

Bunlar gibi, Allah’ın bütün isim ve sıfatlarının sonsuz ve nihayetsiz oluşu Allah’ın kemalidir. İnsan bu kemali hakkıyla anlamaktan âcizdir. Zira sonlu olan insan sonsuzluğu anlayamaz; Allah’ın isim ve sıfatlarının nihayetsizliğini kavrayamaz. Ancak iman ve tasdik eder.

Demek, “cemal-i İlahî” dediğimizde Allah’ın zatının güzelliğini; “kemal-i Rabbanî” dediğimizde ise isim ve sıfatlarının kusursuzluğunu ve sonsuzluğunu anlıyoruz.

Yazar: Sinan Yılmaz