27. Ve kâinat, bütün envaıyla, erkânıyla, azasıyla, eczasıyla, cüziyatıyla, hüceyratıyla…

Katre mütalaasına devam ediyoruz:

فتشهد الكائنات  ve kâinat şehadet eder  على أنه  O (Allah) ki  هو الواجب الوجود  vacibü’l-vücuttur  الواحد الأحد  vahid-i ehaddır  بجميع أنواعها وأركانها وأعضائها وأجزائها وجزئياتها وحجيراتها وذراتها وأثيرها  bütün envaıyla, erkânıyla, azasıyla, eczasıyla, cüziyatıyla, hüceyratıyla, zerratıyla ve esîriyle  أفرادا وتركيبا  fertler ve terkib olarak  متصاعدا بتركيبات منتظمة  muntazam terkiblerle yükselen  رافعاتٍ أعلامَ الشهادة  şehadet bayraklarını kaldırarak  على وجوب وجود الصانع الأزلي  Sâni-i Ezelî’nin vücub-u vücuduna  ومتنازلا بنقوش غريبة  ve garip nakışlarla inen  شاهدات على وجوب وجود النَّقَّاش الأزلي  Nakkaş-ı Ezelî’nin vücub-u vücuduna şahitlikler ederek.

Ve kâinat, bütün envaıyla, erkânıyla, azasıyla, eczasıyla, cüziyatıyla, hüceyratıyla, zerratıyla ve esîriyle; Sâni-i Ezelî’nin vücub-u vücuduna şehadet bayraklarını kaldırarak muntazam terkiblerle yükselen ve garip nakışlarla Nakkaş-ı Ezelî’nin vücub-u vücuduna şahitlikler ederek inen fertler ve terkib olarak, onun vacibü’l-vücud ve vahid-i ehad olduğuna şehadet eder. 

والكائناتُ  kâinat  كلُّ واحد من مركباتها وأجزائها  mürekkebatından ve eczasından her biri  تشهد  şehadet eder  بخمس وخمسين لسانا  elli beş lisanla  بأنه  Onun olduğuna  واجب الوجود الواحد الأحد  vacibü’l-vücud ve vahid-i ehad. 

Kâinatın mürekkebatından ve eczasından her biri elli beş lisanla Onun vacibü’l-vücud ve vahid-i ehad olduğuna şehadet eder. 

سيجيء  gelecek  تفصيل تلك الألسنة  bu lisanların tafsili أما إجمالها فهي  icmali ise şunlardır. 

Bu lisanların tafsili gelecek. İcmali ise şunlardır:  

تُنادي بألسنة  dilleriyle nida ediyor  أفرادها وتركيباتها المنتظمة  efradının ve muntazam terkibatının  وفقرها وحاجاتها الْمَقْضِيَّة  ve fakrının ve karşılanan ihtiyacının  وأحوالها المنتظمة  ve muntazam ahvalinin  وصوَرها المكمَّلة العجيبة اللائقة  ve mükemmel, acip ve münasip suretlerinin  ونقوشها المزينة الغريبة الفائقة  ve süslü, garip ve fevkalade nakışlarının  وحِكَمها العالية  ve yüksek hikmetlerinin  وفوائدها الغالية  ve kıymetli faydalarının  وبتخالُفاتها الخارقة المتلاحظة  ve harika ve görünen tehalüfatının (birbirine benzememesinin)  وتماثُلاتها المنتظمة المتناظرة  ve muntazam ve aynı olan benzeşmelerinin… 

Efradının ve muntazam terkibatının, fakrının ve karşılanan ihtiyacının, muntazam ahvalinin; mükemmel, acip ve münasip suretlerinin; süslü, garip ve fevkalade nakışlarının; yüksek hikmetlerinin, kıymetli faydalarının, harika ve görünen tehalüfatının, muntazam ve aynı olan benzeşmelerinin dilleriyle nida ediyor.

وبألسنة نظامها وموازنتها جزءا وكلا  ve cüzî ve külli olarak nizamının ve muvazenesinin dilleriyle  وبانتظامها واطرادها  ve intizamının ve ıttıradının (sıra ile birbirini takip etmesinin)  وبإتْقان الصنعة الشعورية وكمالها في كل شيء  ve şuurî sanatın itkanının (sağlamlığının) ve her şeydeki kemalinin  وبتجاوب المتخالفات الجامدات بعضٍ لحاجة بعض  ve camid olan mütehalifatın (birbirine benzemeyen şeylerin), bir kısmının (diğer) bir kısmın hacetine cevap vermesinin  وتساند المتباعدات المتفاوتات  ve birbirinden farklı olan uzak şeylerin tesanüdünün… 

Cüzî ve külli olarak nizamının ve muvazenesinin, intizamının ve ıttıradının, şuurî sanatın itkanının ve her şeydeki kemalinin; camid olan mütehalifatın, bir kısmının (diğer) bir kısmın hacetine cevap vermesinin ve birbirinden farklı olan uzak şeylerin tesanüdünün dilleriyle (nida ediyor).

وبلسان الحكمة العامة  ve umumi hikmetin lisanıyla  والعناية التامة  ve tam inayetin  والرحمة الواسعة  ve geniş rahmetin  والرزق العام  ve umumi rızkın  والحياة المنتشرة  ve yayılan hayatın… 

Umumi hikmetin, tam inayetin, geniş rahmetin, umumi rızkın ve yayılan hayatın lisanıyla (nida ediyor).

وبلسان الحُسن والتحسين  ve hüsnün ve tahsinin (güzelleştirmenin) lisanıyla  والجمال المنعكس الحزين  ve akseden ve gönle hüzün veren cemalin  والعشق الصادق  ve aşk-ı sadıkın  والانجذاب والجذبة  ve incizabın (bir şeyin cazibesine tutulup ona doğru çekilmenin) ve cezbenin  وظليّة الأكوان  ve varlıkların gölgesinin… 

Hüsnün ve tahsinin, akseden ve gönle hüzün veren cemalin, aşk-ı sadıkın, incizabın ve cezbenin ve varlıkların gölgesinin lisanıyla (nida ediyor).

وبلسان التصرف لمصالحَ  ve maslahatlı tasarrufun lisanıyla  والتبديل لفوائدَ  ve faydalı tebdilin  والتحويل لحِكَمٍ  ve hikmetli tahvilin  والتغيير لغاياتٍ  ve maksatlı tağyirin  والتنظيم لكمالات  ve kemalatlı tanzimin… 

Maslahatlı tasarrufun, faydalı tebdilin, hikmetli tahvilin, maksatlı tağyirin ve kemalatlı tanzimin lisanıyla (nida ediyor).

وبألسنة إمكانها وحدوثها  ve imkânının ve hudusunun dilleriyle  واحْتياجاتها وافْتقاراتها  ve ihtiyaçlarının ve iftikarlarının  وفقرها وضعفها وموتها وجهلها وفنائها وتغيرها وعباداتها وتسبيحاتها ودعواتها والْتجاآتها  ve fakrının, zaafının, ölümünün, cehlinin, fenasının, değişiminin, ibadetlerinin, tesbihatlarının, dualarının ve sığınmalarının. 

İmkânının ve hudusunun, ihtiyaçlarının ve iftikarlarının; fakrının, zaafının, ölümünün, cehlinin, fenasının, değişiminin, ibadetlerinin, tesbihatlarının, dualarının ve sığınmalarının dilleriyle (nida ediyor).

İzah: Bütün bu dillerin izahı ileride yapılacağından dolayı şerhine burada girişmiyor, makamına havale ediyoruz.

Yazar: Sinan Yılmaz