6. Sâniyen: Esma-i kudsiye-i İlahiyenin cilveleri olan bedâyiine ve parlak eserlerine..

On Birinci Söz’ün mütalaasına kaldığımız yerden devam ediyoruz:

Sâniyen: Esma-i kudsiye-i İlahiyenin cilveleri olan bedâyiine ve parlak eserlerine dellâllık makamında görünmekle “Sübhanallah, Velhamdülillah” diyerek takdis ve tahmid vazifesini ifa ettiler. (11. Söz)

(Esma-i kudsiye-i İlahiye: Allah’ın kudsi isimleri / Bedâyi: Eşi benzeri olmayan güzellikler / Dellâl: İlan edici / İfa: Yerine getirme)

İnsanın bir vazifesi de dellâllıktır. Yani insan hem esmâ-i hüsnanın tecellilerine hem de şu kâinat sergisinde dizilmiş olan sanat eserlerine nazar-ı dikkatleri celbetmeli ve insanları seyre davet etmelidir.

Mesela rengârenk boyanmış bir çiçeği göstererek şöyle demeli:

Şu çiçeğe bak, ne kadar çok isme ayna olmuş; âdeta bir tezgâh olmuş, onda esmâ-i hüsna dokunuyor. Mesela:

– Yoktan yaratılmasıyla Hâlık ve Mucid isimlerine,

– Eşsiz sanatıyla Bedi, Sâni ve Mübdi isimlerine,

– Rengârenk boyanmasıyla Mülevvin ismine,

– Güzelliğiyle Mücemmil ismine,

– Diğer çiçeklere benzemesiyle Vâhid, Ferd ve Ehad isimlerine,

– Rızıklanmasıyla Rezzak, Rahman, Münevvil ve Mün’im isimlerine,

– Toprağı delip çıkmasıyla Bâis ismine,

– Bütün programının küçücük tohumunda yazılması ve kaydedilmesiyle Hafîz ismine,

– Kendisine verilen şekil ile Musavvir ismine ve daha bunlar gibi onlarca isme mazhar olmuş.

Hem bu isimlerin mazharı olan çiçeğe bak! Ne kadar güzel yapılmış, ne kadar hikmetle yaratılmış, ne çok ziynetlerle süslendirilmiş, ne çok cihazlarla donatılmış, âdeta her bir yaprağına yüzlerce hikmet takılmış…

İşte insan dellâllık makamında, hem esmâ-i hüsnanın cilvelerini hem de bu isimlerin aynası olan sanat eserlerini göstererek dellâlık vazifesini yapar. Daha sonra da bu isimlerin müsemması ve bu sanat eserlerinin sânii olan Allah’a karşı “Sübhanallah” ve “Elhamdülillah” diyerek takdis ve tahmid vazifesini ifa eder.

Yani “Sübhanallah” diyerek, o isimleri ve o isimlerin müsemması olan Allahu Teâlâ’yı her türlü kusur ve noksanlıktan tenzih eder. “Elhamdülillah” diyerek de o isimlerin böyle cemalî tecellisine karşı Allah’a şükreder ve hamdini ifa eder.

Tabii dellâllık vazifesini yapabilmek için ilk önce esmâ-i hüsnayı ve bu isimlerin tecellisini bilmek gerekir. Cenab-ı Hak bizleri, esmâ-i hüsnasını hakkıyla öğrenen ve dellâllık vazifesini hakkıyla eda eden kulları zümresine dâhil eylesin. Âmin.

Yazar: Sinan Yılmaz