15. Ve insanlara hem bir kitab-ı şeriat.

Bu dersimizde Kur’an’ın tarifinin on beşinci maddesini mütalaa edeceğiz:

Ve insanlara hem bir kitab-ı şeriat… (İşârâtü’l-İ’caz)

Şeriat: Allah’ın hükümleridir, kanunlarıdır ve idare şeklidir. Kur’an bir kitab-ı şeriattır; içinde Allah’ın hükümleri, kanunları, emir ve yasakları vardır. Bu mana Kur’an’da şöyle geçmektedir:

ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلاَ تَتَّبِعْ أَهْوَاء الَّذِينَ لاَ يَعْلَمُونَ 

“Sonra biz seni din hususunda bir şeriat sahibi kıldık. Sen ona uy, bilmeyenlerin heva ve heveslerine uyma.” (Casiye 18)

Mezkûr ayetin ifadesiyle, Peygamberimiz (a.s.m.)’a bir şeriat verilmiştir. Bu şeriatın bir kısım hükümleri de Kur’an’da geçmektedir. Kur’an bu cihetiyle bir kitab-ı şeriattır.

Allahu Teâlâ Kur’an’ı Peygamber Efendimiz (a.s.m.)’a, onunla insanlar arasında hükmetmesi için indirmiştir. Bu mana birçok ayet-i kerimede geçmektedir. Mesela Nisa suresi 105. ayette şöyle buyrulur:

إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللَّهُ

“Biz sana kitabı -yani Kur’an’ı- hak olarak indirdik ki Allah’ın sana gösterdiği şekilde insanlar arasında hükmedesin.” (Nisa 105)

Bu ayetten anlaşılıyor ki Kur’an’ın indirilişinin bir gayesi de insanlar arasında kendisiyle hükmedilmesidir. Bu da Kur’an’ın bir kitab-ı şeriat olduğunu gösterir.

Ancak şunu da ifade edelim ki: Şeriatın ekser hükümleri Kur’an’da değil, hadis-i şeriflerde geçmektedir. Kur’an’da geçen hükümler ana hükümler olup, bu hükümlerin uygulama şekilleri hadis-i şeriflere bırakılmış ve ekser hükümler de hadislerde zikredilmiştir.

Bu dersimizde şu cümlenin mütalaasını yaptık:

Ve insanlara hem bir kitab-ı şeriat… (İşârâtü’l-İ’caz)

Yazar: Sinan Yılmaz