11. Beşinci Nokta – 3. Ders

Beşinci noktanın mütalaasına kaldığımız yerden devam ediyoruz:

وتلك الرسائلُ المكنُونةُ  bu gizli risaleler  أو الْمُعَنْوَنَةُ بالإعلامات  veya i’lemlerle başlıklandırılmış (risaleler)   علومٌ متفنِّنةٌ  çeşitli ilimlerdir  وفُنونٌ متخالفة  ve farklı fenlerdir.

Bu gizli risaleler veya i’lemlerle başlıklandırılmış (risaleler) çeşitli ilimlerdir ve farklı fenlerdir.

İzah: Yani her bir i’lemin altında bazen üç-beş satırla beyan edilen hakikatler, gizli risaleler hükmündedir ki o hakikatlere dair daha sonra hususi bir risale yazılmış ya da yazılmaya müstahaktır.

İşte bu gizli ve i’lemlerle başlıklandırılmış risalelerin her biri çeşitli ilimlere ve farklı fenlere aittir. Hatta bazen kısacık bir i’lemin izahı için hususi bir kitap yazılabilir.

Mesnevi-i Nuriye’nin Türkçesinden ilk beş risaleyi (Lem’alar, Reşhalar, Lâsiyyemalar, Katre ve Hubab Risalelerini) şerh eden birisi olarak Üstadımızın bu beyanını hakka’l-yakîn tasdik ediyorum. Hatta şöyle ifade edeyim:

Türkçe Katre Risalesi 35 sayfa. Ben bu 35 sayfayı, her gün bir-iki saat çalışarak tam dört ayda şerh edebildim. O da ne kadar edebildiysem… Ederken de kendi kendime şöyle derdim: Bu cümlenin izahı için bir kitap yazılsa elhak layıktır.

فتكرارُ الإعلامات  ve i’lemlerin tekrarı  للإشارة  işaret içindir  إلى ما بينها  aralarındaki o şeye  من المغايَرة  farklılığa.

Ve i’lemlerin tekrarı, aralarındaki farklılığa işaret içindir.

İzah: Bir i’lemde okuduğumuz bir meseleyi başka bir i’lemde yine görüyoruz. Üstadımızın beyan ettiği bu hakikati bilmeyenler, iki i’lemin de aynı olup bunun bir tekrar olduğunu zannediyor. Hâlbuki bu bir tekrar değil, meselenin farklı bir cihetine işarettir.

فلا تعترِضْ  bundan dolayı itiraz etme  أيها المعارض  ey muarız.

Ey muarız! Bundan dolayı itiraz etme!

İzah: Okuyucu bu noktaları nazar-ı dikkate almalı ve tekrarlardan dolayı itiraz etmemelidir. Zaten itiraz parmağını uzatan, istifadeden mahrum kalır.

قد ترجم المترجمُ  mütercim tercüme etmiştir  مقدِّمةَ هذا المثنويَّ الثانيَ  bu İkinci Mesnevi’nin mukaddimesini  قُربَ قبرِ  kabrinin yakınında  صاحبِ المثنويِّ الأولِ  Birinci Mesnevi’nin sahibinin.

Mütercim bu İkinci Mesnevi’nin mukaddimesini, Birinci Mesnevi’nin sahibinin kabri yakınında tercüme etmiştir.

وهذا  bu  ليس من التصادف  tesadüften değildir  بل فيه إشارةٌ وحكمة  bilakis onda bir işaret ve hikmet vardır  لا أقتدرُ  güç yetiremiyorum  أنْ أُعَبِّرَ عنها  onu tabir etmeye.

Bu, tesadüften değildir. Bilakis onda bir işaret ve hikmet vardır ki onu tabir etmeye güç yetiremiyorum.

İzah: “Birinci Mesnevi’nin sahibi” ifadesiyle Mevlana Hazretleri kastedilmiştir. Abdülmecid Ağabey bu mukaddimeyi, Mevlana Hazretlerinin kabri yakınında tercüme etmiş; bunda da bir işaret ve hikmet olduğu gönlüne gelmiş, ancak gönlüne gelen manayı tabir edememiş.

Yazar: Sinan Yılmaz